در حاشیه مراسم تحویل بخش اول تجهیزات اصلی پروژه احداث کارخانه تغلیظ فاز3 مجتمع مس سونگون آذربایجان، مهندس شریفی مدیرعامل شرکت مس سونگون آذربایجان با خبرنگاران گفتگو کرد.

مهندس شریفی در ابتدا با تبریک هفته خبرنگار پیرامون اهداف این پروژه بیان کرد: امروز، امید مهم‌ترین نیاز جامعه ما است. ما باید در دل تک تک اعضای کشورمان امید ایجاد کنیم زیرا که در معرض آسیب های روانی قرار داریم. این امید می‌تواند با ایجاد اشتغال و پیشرفت در دل هم‌وطنان جا بگیرد. وی در رابطه با مجتمع مس سونگون و روند توسعه ای آن افزود: شرکت ملی صنایع مس ایران یک شرکت با چندین مجتمع است که قدیمی ترین آن مجتمع مس سرچشمه، واقع در50 کیلومتری رفسنجان است. دومین مجتمع میدوک است و در نزدیکی شهر بابک قرار دارد و سومین مجتمع، مجتمع مس سونگون که در ورزقان واقع است. از نظر بزرگی معدن، تا دیروز معدن مس سرچشمه بزرگترین معدن مس ایران بود ولی امروز مس سونگون به بزرگترین معدن مس ایران تبدیل شده است. او درباره چگونگی وضعیت فعلی معدن سونگون توضیح داد: قبلا در اینجا 340 میلیون تن خاک شناسایی شده‌بود و الان خاک قابل برداشت یک میلیارد تن است. از نظر زمین‌شناسی در اینجا 2 میلیارد تن خاک وجود دارد. در حال حاضر 2 فاز کارخانه و 2 فاز تغلیظ در حال فعالیت است. خاک با شش دهم درصد از معدن برداشته می‌شود و بعد از این که خرد شد به داخل کارخانه تغلیظ می‌رود و با سیستم شناورسازی و طی یک کار فیزیکی بدون هیچ واکنش شیمیایی، مس‌ها جدا می شود. در داخل آن خاک، مینرال‌های مسی که وجود دارند جدا می‌شوند و از شش دهم به 25 درصد می رسد. این محصول با ارزش، کنسانتره مس است که هم به عنوان یک محصول با ارزش صادراتی، می‌تواند صادر شود و هم می‌تواند تبدیل گردد. ما در حال حاضر 300 هزار تن کنسانتره تولید می کنیم. شریفی درباره اهمیت تبدیل مواد خام تولید‌شده گفت: برای این که تکمیل زنجیره را داشته باشیم و علاوه بر پیشگیری از خان‌فروشی ایجاد اشتغال نیز صورت بگیرد؛ ما یک کارخانه ذوب صد هزار تنی طراحی کردیم و در مرحله اجرا هستیم. هم از این جهت که برای این طرح، 75 هزار تن کافی نیست و هم از جهت این که معدن بزرگتر شده و می توانیم کارخانه را گسترش دهیم، فاز 3 تغلیظ که از سال 90 طراحی شده و تجهیزاتش آن زمان خریده شده بود، ایجاد شد که ظرفیت آن مشابه دو فاز دیگر 150 هزار تن است. کل سرمایه گذاری آن بالای 6 هزار میلیارد تومان و کل تجهیزات آن بالای 6 هزار تن است. کارهای اجرایی فاز3 شروع شده و ظرفیت ما تا 36 ماه دیگر از 300 هزار تن به 450 هزار تن می رسد که هم از نظر ارزآوری و هم از نظر ایجاد اشتغال بسیار ارزشمند است. مدیرعامل شرکت مس سونگون در مورد میزان ایجاد اشتغال با آغاز فعالیت فاز3 گفت: بیش از چهار هزار نفر در این مجتمع مشغول به کار شده‌اند که حدود 60 درصد آن ها اهل ورزقان هستند. در آغاز کار فاز3 که خاکبرداری آن شروع شد، حدودا تعداد 100 ماشین در حال خاکبرداری هستند و در اجرای کارخانه تا سقف 400 نفر در مقاطع مختلف زمانی در اجرای پروژه کار خواهند کرد. بعد از بهره برداری هم بین 250 تا 350 نفر به نفرات اضافه خواهد شد. او همچنین در مورد طرح های توسعه‌ای مس سونگون توضیح داد: در کنار این پروژه، کارخانه لیچینگ درحال احداث است. کارخانه لیچینگ در واقع استهسال مس از خاک‌های اکسیده و سولفوریک کم عیار است که آن مستقیما و بدون ذوب با روش هیدرومتالوژی، کاتود تولید می‌کند. عملیات این کارخانه درحال اجراست. مهندس سقفی، معاون توسعه مس آذربایجان در این زمینه افزود: کارخانه لیچینگ، کارخانه سه هزار تنی تولید کاتود است. ما 60 میلیون تن خاک های اکسیدی و سولفوریک کم عیار داریم و قرار است سالانه سه هزار تن مس کاتودی تولید شود. این پروژه به علت مسائل تکنولوژی آن و نوع پروژه مشکلات خاصی داشت که خوشبختانه حل شد. این پروژه جزو نوادر پروژه‌هایی در دنیاست که به شکل دریایی انجام می‌شود. به همین خاطر ما با یک شرکت بسیار پیشرفته در آفریقای جنوبی مذاکره کرده و قرارداد بسته ایم و کار در نهایت حفظ مسائل ایمنی و بهداشت و رعایت مسائل زیست محیطی انجام خواهد شد. بخشی از خرید تجهیزات انجام شده و بخشی دیگر در حال انجام است. مهندس شریفی در پاسخ به سوالی درباره آلودگی ها و مشکلاتی که مردم ورزقان ممکن است به خاطر استخراجات و تولیدات معدن متحمل شوند، گفت: این پروسه که ما در حال حاضر داریم، کاملا سازگار با محیط زیست است. صنعت ما، صنعت سبز است. هیچ گونه آلایندگی نداریم و تمام چرخه ای که مشاهده می کنید در یک سیکل بسته انجام می‌گیرد. خاک از معدن برداشته می‌شود و هیچگونه واکنش شیمیایی در کارخانه اتفاق نمی‌افتد و تمام ذرات مس به صورت فیزیکی از آن جدا می‌شود و مابقی آن هم با آب مخلوط می‌شود و وارد سد باطلی می‌شود که کاملا از نظر زیست محیطی مستحکم و قابل کنترل و بدون هیچ گونه آلایندگی است. او ضمن بیان این مطلب که مهم ترین خدمت این مجتمع به ورزقان، بحث اشتغال آن است افزود: در کنار ایجاد اشتغال، بحث خدمات اجتماعی مطرح است که بسیار با اهمیت است. حدود 65 کیلومتر از جاده خواجه به ورزقان را فقط شرکت مس اجرا می‌کند. 550 میلیارد تومان برآورد پروژه است که حدود 200 میلیارد هزینه شده و به نتیجه رسیده و تا آخر شهریور هم یک قسمت از جاده را دوبانده می‌کنیم. از دیگر خدماتی که این شرکت به روستاهای ورزقان ارائه می‌دهد، آسفالت کردن و جدول‌گذاری و کانال‌کشی است. ما هر سال حدود 3 میلیارد تومان و امسال هم بیش از 3 و نیم میلیارد تومان برای این خدمات هزینه می‌کنیم. ما هرسال برای روستائیان جاده بین مزارع احداث می کنیم که دسترسی راحتی داشته باشند. همچنین به کسانی که در روستاهای ورزقان، اهر و هریس اشتغال‌زایی کنند وام صفر درصد می‌دهیم. در حال احداث یک کمپ ورزشی بسیار بزرگ در ورزقان نیز هستیم. این کمپ در حدی است که تیم های ملی می‌توانند در آن کمپینگ داشته باشند. ما حدود 300 میلیارد تومان به صورت سپرده ثابت در حساب‌های بانکی داریم تا بانک‌ها بااستفاده از آن تسهیلات بانکی ارائه دهند. تمام خدماتی که ما ارائه می‌کنیم از طریق فرمانداری، استانداری و بخشداری ها انجام می‌شود. ما اعتقاد داریم که این شرکت تا جایی که توان دارد باید خدمات‌رسانی کند تا رضیات مردم جلب شود. مهندس شریفی در مورد بحث ارزش افزوده و اهمیت افزودن بخش ذوب به این مجتمع اظهار کرد: بیشترین ارزش افزوده در صنعت مس در بحث کنسانتره است که حدود 94 درصد است. شرکت مس این را یک وظیفه می‌داند که به عنوان یک شرکت ملی زنجیره را تکمیل کند. اگر مسئول امر بخش خصوصی شخصی باشد یا کسی باشد که فقط به منافع شخصی فکر کند و در فکر منافع ملی و اشتغال کشور نباشد، بهترین گزینه این است که کنسانتره را بفروشد که همیشه هم مشتری دارد و بسیار مقرون به صرفه‌تر است ولی بحث ذوب هرچند ضررده نیست ولی سود کمتری دارد. شرکت ملی صنایع مس ایران چون یک شرکت ملی است بر خود وظیفه می‌داند که چرخه را کامل کند هدف از کامل کردن چرخه، اول ایجاد اشتغال و دوم این است که محصول را در همین استان مصرف شود. کنسانتره یا باید به کشورهایی چون هند و چین صادر شود و یا به سرچشمه برود و تبدیل به کاتود شود. ولی کاتودی که اینجا تولید می شود، می تواند در اولین روستا یا شهر ورزقان و هریس و اهر و تبریز و استان های اطراف به محصول نهایی چون کابل و سیم و ورق مسی و ظروف خانگی و غیره تبدیل شود. او در رابطه با حضور کارمند یا معدن‌کار زن در این مجتمع گفت: متاسفانه با توجه به ارتفاعی که اینجا وجود دارد و بالای دوهزار و سیصد متر است و مسافتی که وجود دارد یک مقداربرای تردد خانم ها مشکل است ولی هم اکنون تعدادی مهندس خانم در اینجا حضور دارند که بیشتر در آزمایشگاه کار می کنند و تعداد زیادی هم کارآموز و کارورز فنی هم داریم که مشغول هستند. وی با توضیحات تکمیلی جلسه را به پایان برد: بیشتر قطعات این مجتمع در داخل کشور ساخت می شود ولی یک سری از قطعات است که قابل ساخت در داخل نیستند. نه اینکه اصلا قابل ساخت نباشند، بلکه مقرون به صرفه نیست که در داخل ساخته شود ولی قطعاتی که تولید آن ها پر ارزش است، در داخل می سازیم. ما با تمام دانشگاه ها و پارک‌های فناوری قرارداد داریم و آن‌ها قطعه سازان و صاحبان تکنولوژی و شرکت های دانش محور را شناسایی می کنند و به ما معرفی می کنند و ما قطعات خود را سفارش می دهیم. هم اکنون حدود 20 الی 30 قطعه ساز در حال اجرا هستند. ما به شدت به بومی سازی اعتقاد داریم و ازقطعه سازان داخلی حمایت می کنیم.

فاطمه فرشباف